Oh wat een jaar………
ALGEMEEN:
Dat is de titel van een populair tv programma, waarbij een jaar uit de jaren 60, 70 80 en 90 zowel politiek, maatschappelijk maar vooral muzikaal wordt belicht. 2020 is zo’n jaar om op terug te kijken. 
Mijn en jullie kinderen en kleinkinderen zullen in de geschiedenisboeken dit corona- en crisisjaar uitgebreid tegen komen. Mijn kleinkinderen zullen ooit in de toekomst aan hun kinderen vertellen wat ze allemaal hebben meegemaakt, de vele ziekhuisopnames, de volle ic’s, de vele doden, vooral de ouderen, die helaas zijn te betreuren, de beperkingen in onze leefwijze, de werkloosheid waar onze inwoners plotsklaps mee te maken kregen, de financiële ellende voor talloze gezinnen en ga zo maar door. Kortom, 2020 is een jaar waaraan je nu en in de toekomst nooit zomaar voorbij kunt gaan.
Dit leidt ertoe, dat wij als raad en GBO als partij een bijzondere verantwoordelijkheid hebben om het democratische proces zo goed mogelijk doorgang te laten vinden en als gemeente die dingen te doen die onze inwoners vertrouwen geven.
VZ
Deze begroting beschouwen wij als een tussen begroting en de grote ombuigingen/bezuinigingen zullen wij als raad ineen later stadium met elkaar moeten bespreken. Onze beschouwing zal daarom ook een meer algemeen karakter dragen, zonder moties en met 1 amendement. Aan de meerjarenraming zullen wij dan ook nu, behoudens een paar opmerkingen, voorbij gaan.
In zijn algemeenheid zouden wij willen stellen, dat het een bijzonder jaarprogramma wordt vanwege de vele gevolgen van Corona, wat onder meer betekent dat we nog verrast kunnen worden door allerlei onzekerheden over de financieel/economische gevolgen van de eerste en de tweede golf. Naast de bijstellingen in 2020 (volgend uit de eerste en tweede bestuur rapportage) wordt ook voor 2021 een fors tekort op de begroting verwacht. De meerjarenraming zal (naar verwachting) een mogelijk nog nadeliger beeld geven. Het kan daarom betekenen dat er in de loop van het jaar 2021 vervolgkeuzes gemaakt moeten worden in de sfeer van “Nice to have” naar “Must have”.
SOCIAAL DOMEIN:
Gemeentebelangen maakt zich ernstig zorgen over de financiële situatie, die voornamelijk wordt veroorzaakt door toename van de kosten binnen het sociaal domein. De decentralisatie van taken in het sociaal domein – en de daarbij behorende rijksvergoeding voor deze nieuwe taken bleek en blijkt niet in evenwicht. Hierdoor komen toekomstige nieuwe voorzieningen voor onze inwoners (zwembad/sporthal; infrastructuur) op de tocht te staan.
Gemeentebelangen Overbetuwe is en blijft voorstander van het bevorderen van de fysieke en sociale leefomgeving voor onze inwoners. Daaruit vloeit tevens voort dat we willen blijven streven naar passende zorg voor onze inwoners. Gemeentebelangen heeft zich in het verleden altijd hard gemaakt voor een sluitend vangnet voor behoeftigen en kwetsbaren in de gemeente en wij maken ons er sterk voor, dat dit uitgangspunt ondanks alle zorgen overeind blijft.
Helaas gaat dit – naast onttrekking uit de algemene reserve- gepaard met een extra verhoging van de OZB. Daarop kom ik hierna terug.
De hoge uitgaven voor jeugdzorg hebben en zullen voor tekorten blijven zorgen. GBO is hier bezorgd over. De boekhouding van de gemeente Overbetuwe was netjes op orde. Door o.a. deze factoren is de situatie anders geworden. Bij de bespreking in de voorronde van het beleidsplan sociaal domein op 26 oktober jl.is dit onderwerp door velen van u aangehaald maar de gemeenschappelijke deler was, dat de kwaliteit van de zorg voor de jeugd niet in ter discussie mag staan.
Wij zijn een lokale partij, zonder achterban in Den-Haag, maar wij willen toch duidelijk stellen dat geld voor jeugdzorg uit Den-Haag moet komen.
Immers, gemeenten zouden niet in financiële problemen moeten komen doordat de regering onvoldoende middelen beschikbaar stelt. Verder vz. vinden wij het bizar, dat WMO voorzieningen niet worden beoordeeld naar draagkracht en wij zijn ervan overtuigd dan alleen al omwille van de eerlijkheid dit wel zou moeten en het abonnementstarief zou moeten worden afgeschaft. Landelijke partijen in deze raad: roep jullie geestverwanten in Den Haag op om in actie te komen.
Zekerheid van zorg is voor GBO essentieel en wij zullen dit motto dan ook steeds blijven uitdragen!!
Zonder meer korten op sociaal domein kan en willen wij dus niet. Er kan alleen op sociaal domein bezuinigd worden als inwoners niet te kort wordt gedaan en dat betekent bezuinigen en ombuigen in alle randvoorzieningen, zoals administratie, maar niet in de zorg zelf. Door de portefeuillehouder is dit gelukkig ook tijdens de voorronde toegezegd.
FYSIEK DOMEIN:
Vwb het ruimte domein wil ik graag benoemen dat onze woningbouw ambities gewoon doorgaan, want juist in deze tijd waarin het moeilijk is om aan woonruimte te komen is het belangrijk dat nieuwbouw goed uitgevoerd wordt. Bijzonder is hierbij dat eindelijk de nodige voorwaarden zijn ingevuld om te kunnen starten met het bouwplan “de Pas” . Dit zal op termijn 350 nieuwe woningen opleveren waarvan 105 sociale huurwoningen. Een succes voor onze coalitie!
De invoering van de omgevingswet is opnieuw uitgesteld en wij achten het niet onwaarschijnlijk dat verder uitstel plaats gaat vinden. Niettemin moeten de voorbereidingen doorgaan en zeker de participatie, een wezenlijk onderdeel van deze nieuwe wet, moet in volle omvang worden uitgevoerd. Participatie, een speerpunt van GBO, is tot onze tevredenheid op een breed terrein in deze organisatie ingevoerd en wij sporen het college aan op deze weg met volle snelheid door te gaan en de raad in dit proces mee te nemen.
Voorbeeld van een succesvol participatietraject is bijvoorbeeld “ Hart van Driel’.
Alle lof aan het college wat betreft hun enthousiasme en voortvarendheid m.b.t. ontwikkeling van een nieuwe milieustraat. Van afval inzamelen naar grondstoffenverwerking. De ambitie om op termijn een circulair ambachtscentrum in te richten heeft de steun van GBO.
Verkeer en mobiliteit:
Veiligheid in het verkeer en goede bereikbaarheid van onze kernen zijn essentieel voor de leefbaarheid binnen onze gemeente. GBO is van mening dat binnen de gemeentelijke organisatie voldoende aandacht voor onveilige situaties in het verkeer moet zijn en dat onveilige situaties zo snel mogelijk verholpen moeten worden. Het is belangrijk om hier als gemeentelijke organisatie in gesprek te gaan met onze inwoners, maar de oplossing voor verkeersproblemen mag niet primair bij de inwoners worden gelegd. Dat is een taak van de gemeente vinden wij.
Financiën en Lastenverzwaringen
De “solide financiële positie” en het “goed rentmeesterschap” staan ernstig onder druk. Hierdoor zal in de toekomst niet ontkomen worden aan verdere bezuinigingen, wat GBO betreft zullen dan alle inkomsten en uitgaven ter discussie moeten staan. GBO vraagt het college alles in het werk te stellen om, samen met andere gemeenten, de rijksbijdrage voor de komende jaren beter afgestemd te krijgen op de reële kosten. Gemeentebelangen wil graag haar bijdrage leveren om, in gezamenlijkheid met het college en de overige politieke partijen in de raad, een gedragen meerjarenbegroting 2022 en volgende jaren samen te stellen.
Door uw college worden op pag. 7 een aantal posten genoemd, waarop is bezuinigd en die bijdragen aan het resultaat van 2021. Een van die posten is de organisatiekosten. Zonder afbreuk te willen doen aan uw voornemens vragen wij ons af of die beoogde bezuiniging niet ten kosten gaat van de dienstverlening aan onze inwoners. Bezuinigen in de sfeer van effectiviteit en efficiency omarmen wij, zeker waar de organisatie ernaar toe moet om anno 2020 medewerkers 2.0 aan te stellen, dwz. medewerkers voor wie participatie een rode draad in het functioneren is.
Vz. Gemeentebelangen heeft grote moeite met de geraamde lasten voor de inflatie methodiek en zeker waar het betreft de ramingen voor de jaren 2022 en volgende jaren. Wij willen met die ramingen voor volgende jaren nu zeker niet instemmen en eerst inhoudelijk discussiëren bij de besprekingen over de meerjaren raming. Vandaar dat wij amendement A8 mede indienen. Ondanks dat wij de discussie over volgende jaren, zoals gesteld, nog willen voeren, dienen wij mede met VVD amendement A8 in, waardoor de methodiek als zodanig overeind blijft voor 2021 maar het bedrag fors naar beneden wordt bijgesteld.
Lasten als riool en reinigingsheffing moeten volgens eerdere besluitvorming kostendekkend zijn en daarom kunnen we die lastenverhoging onderschrijven. Verhoging van de OZB vinden wij een pijnpunt, omdat wij die verhoging richting onze inwoners moeten kunnen verdedigen. Daarom zijn wij er voorstander van eerst heel kritisch naar alle uitgaven te kijken alvorens onze inwoners op te zadelen met een lastenverzwaring. Dat is de reden waarom wij amendement A4 en A8 mede indienen, waardoor de OZB verhoging in ieder geval behoorlijk wordt beperkt. Daartegenover staat amendement A3 waarbij de bouwleges meer kostendekkend worden gemaakt, het welk ons inziens goed verdedigbaar is.
Voor 2021 kunnen wij met een lastenverhoging met pijn in ons hart instemmen en dus gaan wij akkoord met voorliggende begroting, ervan uitgaande ,dat de mede door ons ingediende amendementen worden geaccordeerd.
Tot slot vz. wij hopen dat 2021 een jaar wordt, waarin de samenleving in een rustiger vaarwater komt, weg van Corina, weg van de economische crisis en dat we eind volgend jaar kunnen concluderen, dat 2020 wel een erg zwaar jaar was.
